Հեմոգլոբինը էրիթրոցիտների (արյան կարմիր բջիջներ) մեջ պարունակվող սպիտակուց է: Թոքերում հեմոգլոբինը միանում է թթվածնի հետ և արյան հոսքով տեղափոխում է դեպի օրգան-համակարգեր: Oրգաններում տեղի է ունենում գազափոխանակություն. հեմոգլոբինը տալիս է թթվածինը և վերցնում է ածխաթթու գազը: Թոքերում հեմոգլոբինը տալիս է ածխաթթու գազն ու կրկին միանում` թթվածնին: Արյան մեջ հեմոգլոբինի նորմալ մակարդակը տատանվում է. տղամարդկանց մոտ՝ 140-180 գ/լ, կանանց մոտ՝ 120-160 գ/լ: Երեխաների մոտ կան տարիքային առանձնահատկություններ և յուրաքանչյուր տարիք ունի իր նորմաները:
Արյան մեջ հեմոգլոբինի ցածր մակարդակը կարող է առաջացնել թուլություն, քնկոտություն, դյուրհոգնելիություն, աշխատունակության անկում և այլ ախտանշաններ:
Հեմոգլոբինի ցածր (ոչ ծայրահեղ ցածր) մակարդակը, բացի դեղորայքային բուժումից, հնարավոր է բարձրացնել նաև ճիշտ սննդակարգի միջոցով: Ռացիոնում հարկավոր է ավելացնել երկաթ և ֆոլաթթու պարունակող մթերք: Չափազանց կարևոր է նպաստել աղիներում այդ սննդամթերքի յուրացումանը: Որոշ մթերքներ նպաստում են երկաթի յուրացմանը, որոշները հակառակը` խոչընդոտում են:
Երկաթ պարունակող սննդամթերք՝
տավարի, խոզի, հավի միս
տավարի լյարդ
ծովամթերք
բրոկոլի
սպանախ
կանաչ լոբի
կաղամբ
Ֆոլաթթու պարունակող սննդամթերք՝
ավոկադո
հազար
բրինձ
հատիկովոր լոբի
գետնանուշ
Երկաթի օրական նորմաները
Երկաթի օրական նորման տղամարդկանց համար սահմանվում է 8 մգ/օր, կանանց համար՝ 18 մգ/օր, իսկ հղիների համար՝ 27 մգ/օր:
Ինչպե՞ս նպաստել աղիներում երկաթի յուրացմանը
Երկաթի յուրացմանը նպաստում են վիտամին C-ն և վիտամին A-ն: Հեմոգլոբինի քանակն ավելացնելու համար կազմված սննդակարգում երկաթ պարունակող սնունդը պետք է համատեղել կանաչեղենի, գազարի, կարտոֆիլի, մանգոյի, ելակի, ցիտրուսային մրգերի հետ:
Ի՞նչն է նվազեցնում երկաթի քանակը
Աղիներում երկաթի յուրացմանը խոչընդոտում են այսպես կոչված ֆիտատները, որոնք պարունակվում են ցորենի, գարու, վարսակի մեջ, ֆենոլային միացությունները, որոնք պարունակվում են սուրճի և թեյի մեջ, կալցիումը, որը պարունակվում է սոյայի, թզի, կաթնամթերքի մեջ և այլն:
Հեմոգլոբինի բարձրացման սննդակարգը կազմելիս խորհուրդ է տրվում նվազեցնել վերը նշված մթերքները: Հաշվի առնելով, որ այդ մթերքներն ունեն նաև բարձր սննդային արժեք պետք է պահպանել սննդի հավասարակշռվածությունը: Սննդամթերքի բացառումը պետք է անի մասնագետը:
Հիշե՛ք:
Հեմոգլոբինի ցածր մակարդակը կարող է ունենալ լուրջ պատճառներ: Ինքնաբուժմամբ զբաղվել չի կարելի, մասնավորապես երկարատև պահպանվող գունատության, մկանային թուլության, կրկնվող գլխացավերի դեպքում պետք է դիմել բժշկի:
