Խոզի գրիպի հարուցիչը H1N1 վիրուսն է, այն կարելի է համարել գրիպի համեմատաբար «նոր» վիրուս: Առաջին անգամ այն հայտնաբերվել է խոզերի մոտ, կարճ ժամանակ անց պարզվել է, որ այն կարող է հիվանդություն առաջացնել նաև մարդկանց շրջանում: Հատկանշական է, որ մարդը վարակվում է հիվանդ մարդուց:
Մարդկանց մոտ այս վիրուսն առաջին անգամ հայտնաբերվեց 2009 թ-ին: Նույն թվականին աշխարհում գրանցվեց խոզի գրիպի պանդեմիա: Համաճարակաբանները պանդեմիա են անվանում միանգամից մի քանի մայրցամաքում հիվանդության բռնկումը: Առողջապահության համշխարհային կազմակերպությունը 2009-ի պանդեմիայի ավարտը հաստատեց միայն 2010 թ-ի օգոստոսին: Դրանից հետո H1N1-ը հայտնաբերվել է սեզոնային գրիպի վիրուսի մյուս տեսակների հետ:
Ինչպես գրիպի վիրուսի այլ տեսակներ, H1N1-ը նույնպես շատ վարակիչ է և արագորեն տարածվում է հիվանդ մարդուց առողջներին: Փոխանցման ուղին օդա-կաթիլայինն է: Հիվանդի հազից կամ փռշտոցից հետո վիրուսները հայտնվում են առողջ մարդկանց շնչառական ուղիներում և հարուցում են քոզի գրիպ: Հնարավոր է նաև վիրուսի կարճատև պահպանում տարբեր միջավայրում` առարկաների մակերեսներին: Առողջ մարդիկ կարող են վարակվել նաև շփվելով այդ մակերեսների հետ (սեղան, դռան բռնակ, և այլն):
Ռիսկի գործոններ
Քանի որ վիրուսը բավականին վարակիչ է և արագ տարածվում է, ռիսկի խմբում մարդիկ են, ովքեր հաղորդակցվում են մարդկանց մեծ խմբերի հետ, փակ տարածքներում աշխատողները:
Վիրուսը վտանգավոր է մարդկանց որոշակի խմբերի համար, ում մոտ այն կարող է առաջացնել տարբեր բարդություններ՝
65 տ.-ից մեծ մարդիկ
5 տ.-ից փոքր երեխաներ
19 տ.-ից փոքր երեխաներ կամ երիտասարդներ, ովքեր երկարատև ստացել են բուժում ասպիրինով կամ այլ նմանատիպ դեղամիջոցներով
Թույլ իմունային համակարգով մարդիկ (ներառյալ ՄԻԱՎ վարակակիրիները)
Հղիները
Քրոնիակակն հիվանդություն ունեցող մարդի՝ բրոնխիալ ասթմա, սրտային հիվանդություններ, դիաբետ, նյարդամկանային հիվանդություններ և այլն
Գրիպի ախտանշաններ
Խոզի գրիպի դեպքում դիտվող ախտանիշները էապես չեն տարբերվում այլ գրիպերի դեպքում նկատվող նշաներից: Հիմնական դրսևորումներն են՝
Դողէրոցք
Տենդ
Հազ
Բկանցքի բորբոքում
Արտադրություն քթից
Մկանահոդացավեր
Արտահայտված թուլություն
Հնարավոր է նաև սրտխառնոց և փսխում
Ախտորոշում
Գրիպի ախտորոշումը կատարվում է քիթ-ըմպանից վերցված արտադրուկի լաբորատոր հետազոտությամբ, ինչի արդյունքում պարզվում է գրիպի վիրուսի առկայությունը և առկայության դեպքում նաև դրա տեսակային պատկանելիությունը:
Խոզի գրիպի դեպքում հիմնական բուժական միջոցառումները ներառում են մեծ քանակությամբ հեղուկների ընդունում (ինչը նպաստում է օրգանիզմից վիրուսի հեռացմանը), ջերմիջեցնող դեղամիջոցների կիրառում և միայն բարձր ռիսկի խմբում գտնվող հիվանդների համար հակավիրուսային դեղամիջոցների (Տամիֆլու, Ռելենցա այս պրեպարատները պետք է նշանակի բացառապես բժիշկը) կիրառում: Խոզի գրիպը գրիպի մյուս տեսակների պես մեծամասմաբ անցնում են ինքնուրույն և միայն ծանր դեպքերում են պահանջում լրացուցիչ բուժական միջամտություններ: Հիվանդությունը կարող է ծանր ընթանալ վերևում նշված բարձր ռիսկի խմբում գտնվող մարդկանց մոտ, եթե հիվանդության 2-րդ օրը նկատում եք ախտանշանների շեշտակի սրում, անհապաղ պետք է դիմել բժշկի:
Կանխարգելում
Ինչպես ցանկացած այլ հիվանդության դեպքում, խոզի գրիպի վիրուսի դեմ պայքարի լավագույն միջոցը կանխարգելումն է: Ձեռքերի հիգիենայի պահպանումը, հիվանդ մարդկանց մեկուսացումը, սենյակների հաճախակի օդափոխումը, մակերեսների մաքրումը այն մեխանիկական միջոցներն են, որոնցով կարելի է կանխարգելել վիրուսի տարածումը:
Կարևոր է նաև հիվանդանալու դեպքում խուսափել տնից դուրս գալուց, որպեսզի հնարավորինս սահմանափակեք վիրուսի տարածումը Ձեր կողմից դեպի շրջակա միջավայր:
Գրիպի դեմ լավագույն և արդյունավետ կանխարգելման միջոց է պատվաստումը: Գրիպի սեզոնը հիմնականում սկսվում է հոկտեմբերին և տևում մինչև մայիս: Հիվանդացության առյուծի բաժինը ընկնում է ձմեռային ամիսների վրա: Չափազանց կարևոր է սեզոնի սկզբին ստանալ համապատասխան պատվաստումը:
